Değişik yaşlardaki çocukların ve yetişkinlerin dünyaları birbirlerinden farklıdır. Piaget (Dünyaca Ünlü İsviçreli Psikolog) bu farklılığın nedenlerini incelemiş ve bireyin dünyayı anlamasını sağlayan bilişsel süreçleri açıklamaya çalışmıştır. Bilişsel gelişim dönemlerine baktığımızda altı yaş öncesi ve sonrasında ciddi farklılıklar vardır. İşlem Öncesi Dönemde (2 – 6 yaş) Dilin kullanımının ve sembollerin geliştirildiği dönemdir. Çocuklar, mantıksal olarak sadece tek yönlü olarak düşünürler. Diğer insanların bakış açılarını algılamada zayıftırlar. Somut İşlemler döneminde ise (6 – 11 yaş) Problemlere mantıklı çözümlerin getirildiği dönemdir. Çocuklar, kuralları anlayabilirler. Fakat çoğunlukla somut nesneler üzerinde düşünürler. İlkokul birinci sınıfın müfredatı 5 yaş çocukları için uygun değildir. Bilişsel gelişim olarak, çocuklar altı yaş sonrasında sembollerle öğrenmeye, mantık yürütmeye, bilgiyi işlemeye hazır hale gelmektedir. Bu nedenle eğitime başlama yaşını erkene almak yerine, anaokulunun yaygınlaştırılmasını hedeflemek ek bir çalışma olarak değerlendirilebilir.
Sistemin öngördüğü konulardan biri de ilk dört yıldan sonra mesleki yönlendirme yapılmasıdır. Ancak bu dönem, çocukların bir mesleğe yönlendirilmesi için çok erkendir. Çocuğun kişilik gelişimi devam etmekte ve çocuk kendini henüz tanımamaktadır. Ginzberg (mesleki gelişim kuramcısı) mesleki karar verme sürecini fantezi, geçici ve gerçekçi olarak üç dönemde incelemiştir. Fantezi dönemde seçimler hayali ve oyuna yöneliktir. Çünkü çocukların gerçeklik algıları tam olarak gelişmemiştir. 11-17 yaşlarını kapsayan geçiş döneminde genç ilgi, yetenek ve değer yargılarının farkına vararak daha gerçekçi seçimler yapmaya hazırdırlar. Gerçekçi dönemde ise birey geçirmiş olduğu çeşitli yaşantılarla birlikte kendi kişisel sosyal özelliklerini de dikkate alarak tercihlerini uygulamaya koyabilmektedir. Mesleki yönlendirmenin bu nedenle ikinci dörtten sonraya bırakılması daha doğru bir adım olacaktır.
Sistemin bahsettiğim bu olumsuz durumuna karşılık, en büyük artısı küçük çocuklarla gençliğe adım atan yaşça büyük öğrencilerin farklı yerlerde eğitim almasıdır. Eski sistemde sekiz yıl boyunca tüm sınıfların bir arada bulunması birtakım sorunları da beraberinde getiriyordu. Zorunlu eğitimin 12 yıla çıkması, sınavların kaldırılması başka olumlu yönler olarak göze çarpıyor.
Bilginin keyifle öğrenildiği bir dönem olması dileği ile…