7242 sayılı yasa ile infaz yasası yeniden düzenlendi ve şartla tahliye oranlarında değişiklik yapıldı. Toplumumuzda yeni af paketi olarak adlandırılan bu yasal değişikliğin kapsam ve sınırları tartışılmakla birlikte gerekli olduğunu söylemek zorundayız. Bir yandan tüm dünyayı kasıp kavuran salgın hastalık diğer yandan ülkemizde 300.000 e yaklaşan Cezaevi mevcudu iş bu zorunlu değişiklikleri gerektirdi.
Bu yeni düzenlemeyi anlatmadan önce kısaca İnfaz konusunu ve bağlı kavramları anlatmak, hatırlamakta fayda bulunmaktadır. Bilindiği üzere İNFAZ sonlandırmak, yerine getirmek demektir. Ceza hukukunun bir dalı olarak infaz Ceza Mahkemeleri tarafından verilen mahkûmiyet kararlarının nasıl yerine getirileceğini düzenler. Amacı hükümlünün yeniden topluma kazandırılması olan İNFAZ kanuna uygun, insan haklarına saygılı, insan onuruna yaraşan, eşit, hakkaniyetli olmalıdır. Hiçbir mahkûmiyet hükmü kesinleşmeden yani yargısal süreç tamamlanmadan infaz olunamaz.
Ceza, Türk Ceza Kanunu 45. Maddede açıklandığı üzere Hapis ve Adli Para Cezasıdır. Bir de 50. Maddede düzenlenen Güvenlik Tedbirleri bulunmaktadır. Hapis Cezası ağırlaştırılmış müebbet (infazı 30YIL) müebbet (infazı 24YIL) birde süreli hapis (infazı şarta göre tahliye) olarak düzenlenmiştir. Ceza alanlar infaz savcısı tarafından düzenlenen müddetname yani süre belgesi alırlar. Ayrıca 52. Madde de düzenlenen Adli Para Cezası 5 GÜN ile 730 GÜN arasında ve günlüğü 20TL ile 100TL arasında miktar ve gün olarak belirlenir. 20.07.2016 tarihinde İstinaf Mahkemesi kurulduğundan 5 YIL ve altında hapis ve para cezalarının inceleme yeri Bölge Adliye Mahkemesidir. Yargıtay a gönderilen dosyalar açısından onama yada düzelterek onama kararı ile Mahkumiyet Kararı kesinleşmiş olur.
Kesinleşen ilam İnfaz Savcılığına gönderilir ve Ceza Zamanaşımı başlar. İnfaz Savcısı ilamı inceler ve kararın kesinleşmesini, hesaplamanın doğruluğunu değerlendirir. Hükümlünün çocuk olup olmadığı, adresi, cezanın türü ve miktarı incelenir. Bilindiği üzere Türk Ceza Kanununa göre 12 yaşını doldurmuş 18 yaşını doldurmamış kişiler Çocuktur ve onlar için hapiste geçen 1 gün 2 gün sayılmakta ve adli para cezaları hapse çevrilmemektedir. İnceleme bittikten sonra kasti suçlarda 3 yıldan az, taksirli suçlarda 5 yıldan az cezalar için ÇAĞRI KAĞIDI (davetname) hükümlünün ilam adresine gönderilir.(10 Gün süre verilmektedir) Daha yüksek cezalar için YAKALAMA EMRİ çıkmaktadır. Adli Para Cezasında ise para cezası ödeme emri gönderilir ve 30 Gün süre verilir. Adli Para Cezaları Mahkeme Kararında 4-24 taksit arasında taksitlendirilmiş olabilir ancak taksit kararı verilmedi ise İnfaz Savcılığında biri peşin olmak üzere toplam 3 taksit yapılmaktadır. Ancak 30 gün içinde başvurulmaması halinde adli para cezasının hapis cezasına çevrileceği hususu önemlidir. Adli Para Cezasından dönüşen bu hapis cezasının 1 GÜN 2 SAAT sayılmak üzere kamuya yararlı işte çalışmaya çevrileceği kanun hükmüdür. Para cezalarında tek ilamda en fazla 3 YIL, birden fazla para cezası ilamı var ise en fazla 5 YIL hapse çevirme durumu olacaktır. Ayrıca kasti suçlarda 3 yıldan az, taksirli suçlarda 5 yıldan az cezalar için koşulları oluştuğu takdirde İNFAZIN ERTELENMESİ talebinde bulunulabileceğini ve bu cezaların AÇIK CEZAEVİNDE çekileceğini hatırlatalım.
7242 Sayılı Yasa ile YENİ İNFAZ DÜZENLEMESİNİN en önemli özelliği ŞARTLA TAHLİYE ORANLARINDA değişiklikler yapmış olmasıdır. Eski düzenleme cezanın 2/3 ü oranında cezaevinde cezanın çekilmesini öngörmüş iken yeni düzenleme ile koşullu salıverme oranı istisna suçlar hariç ½ oranına yani yarıya inmektedir. Mükerrirler ve örgütlü suçlar bakımından infaz oranı ¾ den 2/3 e indirilmiş oldu. Ancak Uyuşturucu Ticareti, cinsel istismar suçları ile terör suçları bakımından ¾ olan oran aynen muhafaza edilmiştir. İndirim olmayan diğer istisna suçlar; Kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama, hayatın gizli alanına karşı suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlar ile işkence ve eziyet suçlarıdır.
DENETİMLİ SERBESTLİK UYGULAMASI açısından; Bilindiği üzere denetimli serbestlik Açık Ceza İnfaz kurumunda bulunup da koşullu salıverilmesine 1 YIL kalan iyi halli hükümlülerin cezalarının denetimli serbestlik altında geçmesini öngören düzenlemedir. Hükümde 1 YILLIK alışılan uygulama aynen muhafaza edilmekle birlikte 30 MART 2020 TARİHİNDEN ÖNCE İŞLENEN SUÇLARDA 1 YILLIK DENETİMLİ SERBESTLİK ORANI 3 YILA ÇIKARTILMIŞTIR. Hal böyle olunca 30 Mart 2020 tarihinden önce istisna suçlar hariç 6 YIL ya da daha az hapis cezası almış olan bir kişinin ½ koşullu salıverme oranı ve 3 yıl denetimli serbestlik uygulaması sayesinde cezaevinde 3 gün kalıp çıkacağını belirtmek durumundayız. Yani açıkçası bu hüküm kapsamlı bir AF HÜKMÜ haline gelmiş olmaktadır. Ayrıca bu düzenleme içinde yer alan özel hükümlerde;
Sıfır altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında denetimli serbestlik süresinin 4 YIL
Ağır bir hastalık, engellilik yada kocama nedeniyle hayatlarını cezaevinde yalnız idame ettiremeyen 65 yaşını bitirmiş hükümlüler açısından rapora bağlı olarak denetimli serbestlik hakkı
30 Mart 2020 tarihinden önce suç işleyen ÇOCUK HÜKÜMLÜLER açısından 15 yaşını dolduruncaya kadar 1 GÜN 3 GÜN, 18 yaşını dolduruncaya kadar 1 GÜN 2 GÜN sayılması
Konutta İnfaz usulünün kapsamının genişlemesi
Yeni İnfaz Düzenlemesi ile gelen HAFTA SONU İNFAZ, GECE İNFAZ, KONUTTA İNFAZ gibi yeni ve kapsamı genişleyen uygulamalar
Yeni Doğum Yapan KADINLAR için 1,5 YIL erteleme hakkı
İYİ HAL KONUSUNDA; otomatik olarak uygulana gelen iyi hal şartla tahliye usulünün kalkması ve 6 AYDA BİR iyi hal değerlendirilmesi yapılması
İNFAZ HAKİMLİĞİNİN görev ve yetkilerinin genişletilmesi
Bazı cezalarda yapılan ARTTIRIMLAR; Canavarca hisle işlenen yaralamanın, suç işlemek için örgüt kurmanın, tefecilik suçlarının cezalarının ciddi oranda arttırılması
Kaçakçılık Suçunda değerin az oluşunun indirim nedeni olması gibi önemli düzenlemelerin yer aldığını belirtelim.
HÜKÜMLÜ İÇİN ŞARTLA TAHLİYEDE LEHE OLAN KANUN HÜKMÜNÜN yani suç tarihi ya da yakalandığı tarihteki hükümlerden hangisi lehinde olacaksa onun uygulanacağını hatırlatalım.
Bunun ışında Taahhüdü ihlal, sair icra mahkemesi cezaları, nafaka ödememe suçunun cezası gibi tazyik hapislerinde indirim yâda erteleme bulunmamaktadır. Ve bu suçlarda şartla tahliye uygulanmayacaktır.
Ayrıca özel infaz usulleri, iyi hallilik değerlendirilmesinin izleme kurulu ile yapılması, izin, infaza ara verme, hastalık ile ilgili haklar, kütüphaneden yararlandırılma, elektronik cihazla takip gibi birçok yeni uygulamalar yanında Cezaların infazı süresince verilecek kararların özellikle 01.09.2020 tarihinden itibaren İNFAZ HÂKİMLİĞİNİN yeni ve genişletilmiş görev ve yetkileri kapsamında değerlendirilecek olması Ceza Hukuku için önemli ve faydalı olacak yeniliklerdir. Ancak özellikle 30 Mart 2020 tarihinden önce istisna suçlar haricinde işlenen suçların şartla salıverme ve 3 yıl denetimli serbestlik uygulamasından dolayı neredeyse AFFA uğramış olması yani 10 yıl Ceza alan kişinin 2 yıl hapis, 6 yıl ceza alan kişinin 3 gün hapis cezası ile serbest kalacağı uygulama biraz düşündürücüdür. Hukukçu olarak benim görüşüm kişiye karşı işlenen suçlar ile devlete karşı işlenen suçlar arasında bir ayrım yapılması, kişiye karşı işlenen suçlarda indirim yapılmaması yâda daha az yapılması yönündedir. Devletimiz ve Milletimiz için hayırlı olmasını dilerim. Sağlıcakla kalın.