Çalışma sırasında iş kazası, meslek hastalığı ya da hastalık nedeniyle çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler malulen emekli olup emekli aylığı almaya hak kazanırlar. Aylık bağlanabilmesi için de sigortalının en az 10 yıl çalışmış olması, toplam 1800 gün prim ödemesi gerekiyor. Bir işverene bağlı işçi olarak çalışanlar, kendi adına Bağ-Kurlu olarak çalışanlar ve kamu görevlileri; çalışma gücünü ya da iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle meslekte çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmesi halinde malulen emekliliğe ya da bir başka deyişle sakatlık nedeniyle emekliliğe hak kazanıyor. Bu durumun da Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından tespit edilmesi gerekiyor. Şunu de belirteyim, çalışanların, hastanelerden ya da sağlık kuruluşlarından alacakları maluliyete ilişkin rapor malul sayılmak için yeterli değil. Çalışanın malul sayılabilmesi için çalışma gücünün ya da meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiğinin SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekiyor ki, maaş bağlanabilsin. MAAŞ HESAPLAMASI Çalışanın çalışma süresi içinde ödediği prim gün sayısı malulen emekli olduğunda alacağı maaşı yakından etkiliyor. Malullük aylığından yararlanabilmek için 1800 gün prim ödenmiş olması gerekiyor. Bağ-Kurlular için prim gün sayısı 9000 günden az ise 9000 gün üzerinden, eğer 9000 gün ve daha fazlaysa da toplam prim gün sayısı üzerinden maaş bağlanıyor. İşçi statüsünde çalışanlar içinse prim gün sayısı 7200 günden az ise 7200 gün üzerinden, eğer 7200 günden fazla ile toplam prim gün sayısı üzerinden malullük aylığı hesaplaması yapılıyor. NASIL EMEKLİ AYLIĞI ALACAKSINIZ? Çalışanın, çalışma gücünün yüzde 60’ının kaybetmiş olması. En az 10 yıldır sigortalı olması ve toplam 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi gerekiyor. Çalışanın başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğuna karar verilirse sigortalılık süresi şartı aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmalı. Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması gerekiyor. Çalışan Bağ-Kurlu ise işyerinin faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması gerekiyor. Bağ-Kurluların SGK’ya genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcunun olmaması gerekiyor.