Sevgili okuyucular;
Bu haftadan itibaren sizlere mali ve sigorta mevzuatı konularında güncel paylaşımlarda bulunacağım.
Bu haftaki konumuz iş hayatında sıklıkla karşımıza çıkan işveren-işçi arasındaki iş arama izni ve ihbar sürecinde yaşadığı anlaşmazlıklar. Bugün ofisime gelen Ahmet Amcanın işten ayrılma sürecinde yaşadığı problemlerden yola çıkarak bu yazıyı kaleme aldım.
Ahmet Amca, site görevlisi olarak çalışmaktadır.
Çalıştığı site yönetimi tarafından “belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi” yapılmış ve kendisine bu fesih yapılmadan önce işveren tarafından kanunda belirtilen ihbar süresine göre iş arama saatleri belirtilerek ihbar yapılmıştır.
Ancak Ahmet Amca, günlük iş arama saatlerini toplu olarak kullanma şartlarını bilmediği için işverene haber vermeden İzmir’e iş görüşmesine gidiyor ve iki gün işe gelmiyor. Site yönetimi de iki gün işe mazeretsiz gelmeyen Ahmet Amca için “işe gelmeme tutanağı” düzenleyerek işten çıkış bildirgesinde iki gün eksik bildirimini yapıyor. Bu sürede 30 günlük puantaj kaydı devamsızlıktan dolayı 28 gün olarak sigorta bildirimi yapılmış. İşçi işsizlik maaşı şartlarından biri olan son dört ay içerisinde 120 günlük kesintisiz sigorta günü olması şartını 118 gün olmasından dolayı işsizlik maaşı alma hakkını kaybetmiştir. Hâlbuki iş arama sürelerinde verilen günlük saat sınırını işverene bilgi vermesi halinde günlük olarak toplu kullanabilirdi. İki gün işe gitmemesinden dolayı Ahmet Amca hak etmiş olduğu işsizlik maaşını alamamış oldu. Burada dikkat etmemiz gereken husus iş arama izni süreleri işverenle mutabakat halinde yapılmalıdır.
İş Arama İzni ve İhbar Önelleri
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 27’nci maddesine göre, bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur.
İş Kanunu’na göre iş sözleşmesinin fesih bildirim süresinin işlediği sırada işverenin işçiye iş arama izni verme yükümlülüğü bulunmaktadır. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak, iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlerde işverene bildirmekle yükümlüdür.
İş Arama İzni Ne Zaman Kullandırılır?
İş hayatında en çok karıştırılan konulardan biri de İş Kanunu uyarınca, işten çıkan personele verilecek olan iş arama izninin nasıl kullandırılacağıdır. Bu konuda çok çeşitli uygulamalara rastlanmakla beraber kesin bilinen durum ise, iş arama izni ihbar süresi içinde kullandırılmasıdır.
İhbar Süresi,
İşçinin işyerinde çalıştığı süre ile orantılı olarak işten ayrılması için hem işverenin hem de işçinin birbirine önceden işten ayrılacağını ya da işten çıkartılacağını söylemesi gereken süreyi ifade eder. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
İş sözleşmeleri;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra, feshedilmiş sayılır. Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat (ihbar tazminatı) ödemek zorundadır.