Halk arasında doğum parası olarak bilinen bu ödeme aslında bir tür geçici iş göremezlik ödeneğidir. Sigortalının hastalanması ve bunun rapora bağlanması halinde, kişiye geçici iş göremezlik ödeneği ya da bilinen adıyla rapor parası ödenmektedir.
Rapor parası alabilecek olan Bağ-Kur sigortalıları
Rapor parası, her halde ve şartta ödenen bir tutar değildir ve belli şartlara tabidir. Her şeyden önce hangi Bağ-Kurlu’luların rapor parası alabileceği ve hangilerinin alamayacağı 5510 sayılı Kanun’da tek tek sayılmıştır. Alabilecek olanlar şöyle sıralanabilir:
- Muhtarlar
- Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar
- Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar
- Tarımsal faaliyette bulunanlar
Bağ-Kurlu olmasına rağmen, aşağıda sayılanlar ise rapor parası hakkından faydalanamaz:
- Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları
- Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları
- Diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları
Bağ-Kurlu için doğum parası alma şartları
Doğum parasından kastedilenin, rapor parası olduğunu söylemiştik. Bu ödemeyi almanın şartları ise şunlardır:
- Bağ-Kurlu kadının doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün sigorta primi bildirilmiş olmalıdır.
- Bağ-Kurlunun ödenmemiş prim borcu bulunmamalıdır.
Bağ-Kurluya doğum parası kaç ay ödenir?
Hamile olan kadın Bağ-Kurlu, doğumdan önce doktordan rapor almalıdır. Klasik usulde bu rapor; doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 haftadır. Çoğul gebelikte, doğumdan önceki 8 haftaya 2 hafta daha ilave edilir.
Ancak hekim uygun görürse, doğumdan önceki 3üncü haftaya kadar sigortalı çalışabilir ve çalışılan bu 5 hafta doğum sonrasına eklenir. İşte rapor parası da bu çalışılmayan toplam 16 hafta için ya da çoğul gebelik varsa 18 hafta için ödenecektir.
SONUÇ
Bağkur sigortalısı doğum yardımı alır mı? Bu soruda kastedilen aslında rapor parasıdır. Çünkü doğum parası diye bir şey yoktur; bunun yerine sigortalı ya ödenen rapor parası ya da yasal ismiyle geçici iş göremezlik ödeneği vardır.
Bağ-Kur sigortalısı da, doğumdan önce sağlık raporu alırsa, raporlu olduğu ve çalışamadığı bu 16 hafta boyunca rapor parası alma hakkına sahip olur.
Bunun için; Bağ-Kur’lunun, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün sigorta primi olması ve ödenmemiş prim borcunun bulunmaması gerekir.
Analık nedeniyle ödenecek rapor parası miktarı ise, raporlu olunan her bir gün için, Bağ-Kur’lunun günlük sigorta prim tutarının 2/3’ü olacaktır. (Eğer hastanede yatılması gerekmişse, bu günler için prim tutarının ½’si ödenecektir.