Küresel piyasalarda enflasyon ve resesyon ikilemi 2024 yılına damgasını vurmuştur. FED’in enflasyonu aşağıya çekmek için politika faizi adımları sonucunda fiyat artışlarında beklentiler doğrultusunda gelişme sağlanmıştır. ABD’de yeni seçilen başkanın uygulaya-cağı politikalar FED’in şahin duruşunu nasıl etkileyeceği analistlerce değerlendirilmekte-dir. Tüketici güven endeksi piyasa beklentilerinin altında gerçekleşmiş Aralık ayında aylık 8,1 puan azalışla 104,7’e düşmüştür. Piyasa fiyatlamalarında 2025 yılında iki faiz indirimi öngörülmesi risk algısının sürmesine neden olmaktadır.
Yeni Suriye yönetiminin alacağı kararlar, Rusya-Ukrayna gerginliği ve İsrail’in uygulaya-cağı politikalar bölgeye şekil vermeye devam edeceği düşünülmektedir. Bölge genelinde jeopolitik ve siyasi riskler yakinen takip edilmektedir.
2024 yılının son faiz kararlarında FED, BoJ ve BoE sürpriz yapmayarak piyasa beklentileri paralelinde kararlarını verdiler. FED 25 baz puan indirim yaparak politika faizini 4,5 seviyesin çekmiştir. FED başkanı açıklamalarında 2025 yılında planlanan faiz indirim sayısını ikiye düşürmüş, enflasyon beklentilerini ise yukarı yönlü revize etmiştir. Bu açıklamalar sonrasında piyasalarda dalgalanmalar yaşanırken, dolar endeksi artış kaydederek 108,5 seviyesini aşmıştır.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) politika faiz oranını 0,25 seviyesinde sabit bırakmış, İngiltere Merkez Bankası (BoE) ise politika faiz oranını 4,75 seviyesinde sabit bırakmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) yılın son toplantısında 250 baz puan faiz in-dirimi gerçekleştirmiş, faiz koridorunu da 150 baz puan daraltma kararı almıştır. Faiz indirim döngüsünün ilk adımı atılarak 22 ay sonra ilk kez yılın son PPK kararında faiz oranı yüzde 47,5 olarak belirlenmiştir. Faiz karar metninde 250 baz puan faiz indiriminin yanında 300 baz puan olan faiz koridorunun -/+150 baz puan olarak belirlenmesine karar vererek borç alma verme faiz bandını yüzde 46 - yüzde 49 olarak belirlemiştir. Analistlere göre 2025 yılında 8 toplantı planı yapan Merkez Bankasının faiz indirim döngüsüne ihti-yatlı ve kontrollü şekilde adım atılacağı dile getirilmiştir.
TCMB ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinde toplam faiz maliyeti düşürülerek reeskont kredisi toplam faiz maliyetinin 29,93 olarak uygulanmasına karar verilmiştir.
TCMB Kur Korumalı Mevduat hesaplarındaki azalışla birlikte bu alandaki düzenlemelerde sadeleşme adımlarına devam etmeyi ve 2025 yılı içerisinde KKM uygulamasının sonlandırılmasını planladığını açıklamıştır.
Ons Altın 6 aydır yükselen kanal içerisinde hareket etmekte olup, dalgalı seyrine devam etmektedir. Analizlere göre 2.640-2.650 USD bandını aşarsa yukarı yönlü eğilim olacak ve yükselerek 2.700 USD seviyesine kadar gelebilecektir. Bu bandın aşılamaması durumunda 2.540 destek seviyesine gelebileceği analistlerce tahmin edilmektedir. Yılın son haftasında Ons Altın fiyatı 2.628 dolar seviyesinde devam ederken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,53 seviyesinde, Dolar endeksi ise haftaya 107,7 seviyesinden başlamış, Brent petrol varil fiyatı ise 73,21 dolardan alıcılı iken noel tatili nedeniyle işlemlere ara verilmiştir.
Fitch Ratings petrol fiyatlarının 2024 yılında ortalama 80 dolar/varil seviyesinden 2025 yılında 70 dolar/varil seviyesine kadar gerileme beklenmektedir. Ancak jeopolitik gerginlikler küresel piyasalarda petrol ve doğal gaz fiyatlarında oynaklıkların olabileceği yönün-dedir. ABD başkanlık seçimleri sonrasında Bitcoin 108 bin doları aşmış olmasına karşın FED faiz kararı sonrasında gerileyerek 95 bin 500 dolara kadar gelmiştir.
Ülkemizin 5 yıllık CDS kredi risk swapı değeri 21 Aralık 2024 tarihi itibarıyla 249,41 seviyesindedir. 2024 yılında bu değer en düşük 242,03’e, en yüksek 342,32 değerlerine gelmiştir.
ABD ve Avrupa’da Noel tatili nedeniyle piyasaların kapalı olması piyasaların sığ kalacağı beklentileri analistlerin odağında olup, BIST100 endeksindeki dalgalanmalar nedeniyle endeks anlık olarak 10.014 puanda, Dolar/TL paritesi 35,20, Euro/TL paritesi 36,71, Brent petrol 73,37, Ons altın 2.627,75 dolar, gram altın 2.975,41 TL seviyelerindedir.
2025 yılı Ocak ayı başında uygulanacak asgari ücret 2024 yılındaki 17.002 TL’den yüzde 30,01 oranında artırlarak 22.104 TL olarak açıklanmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanının açıklamasında bu artışın dolar bazında 49 dolarlık bir zam olduğu, böylelikle 2024 yılında 578 dolar olan asgari ücret 2025’te 627 dolara yükselmiştir. TÜRK-İŞ’in yap-tığı açıklamada ise yüzde 45 enflasyon farkı + yüzde 20 refah payıyla 29.583.-TL. olması gerektiğini savunmuştur. Asgari ücretin açıklanmasının ardında BIST100 endeksi alıcılı olarak başlamış, kararın beklentilerin altında kalması nedeniyle yükselmiştir. Çeşitli yorumlara göre; amacın şirketler lehine bir düzenleme olduğu, dezenflasyon politikasının sınıfsal bir tercih olduğu, temel ihtiyaçları karşılamaya yetecek bir ücret olmadığı yönündedir.
TCMB verilerine göre Kapasite Kullanım Oranı (KKO) mevsimsel etkilerden arındırılmamış olarak aralıkta önceki aya göre azalarak yüzde 75,8 seviyesine gelmiştir.
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) teknolojik yetkinliklerini artırmak amaçlı TUBİTAK önderliğinde Sanayi AR-GE ve Kobi AR-GE programlarına 2025 yılı destek programı 2 Ocak 2025tarihinde başlamakta olup, sırasıyla 24 ay ve 18 ay süreyle geçerli olacak bu desteğin oranı yüzde 75’e kadar olacaktır.
Yurt dışı piyasaların çoğunun kapalı olduğu yılın son haftasında dolar endeksinden dolayı paritelerde satış baskısı devam ederken carry trade işlemlerinin devamında endişeler sürmekte, özellikle kıymetli madenlerde pozitif seyir hakim olmaktadır. BIST100 endeksinde belirlenen asgari ücretin etkileri, TCMB faiz kararı, yurtdışı piyasaların tatil olması nedeniyle yatay bir seyir beklenmektedir. BIST100 endeksinde 9.500-9.350 seviyelerinde destek, 9.800-10.000 puan direncinde olabileceği analistlerce belirtilmektedir.
“Yeni Yılın Sizlere ve Tüm Sevdiklerinize Sağlık, Mutluluk, Neşe, Başarı, Sevgi getirmesini dilerim.”
Saygılarımla,
(merkoyun@gmail.com)