İngiltere Merkez Bankası (BoE) Mart ayı Mali Patika Toplantısı tutanaklarında ABD tarafından “karşılıklılık esaslı” gümrük vergileri kapsamında İngiltere’ye yüzde 10 vergi uygulayacağını açıklaması çerçevesinde yapılan değerlendirmede; gümrük vergilerinin küresel piyasa ekonomilerinde büyüme riskleri doğurabileceği ve küresel enflasyon görünümünde belirsizlikleri artırdığı görüşü belirtilmektedir. BoE, ek gümrük vergilerinin finansal koşulların sıkılaşmasına neden olabileceği ve durgun olan piyasalarda yatırımcılar için piyasa şoklarını artırabileceğini değerlendirmiştir.
ABD Başkanı Çin’in küresel piyasalara saygı göstermemesini gerekçe göstererek Çin mallarına uygulanan yüzde 20 gümrük vergisi, ek olarak uygulanan toplam gümrük vergileri ile yüzde 145’e ulaşmıştır. Ekonomistlerin yorumuna göre bu durum ABD-Çin ticaretini yok edecek seviyelerdedir. 75’den fazla ülkenin ABD Ticaret Bakanlığı ve Hazine Bakanlığı gibi kurumlarla görüşmeleri çerçevesinde söz konusu ülkeler için 90 günlük bir mola kararı verildiği açıklanarak bu süreçte müzakereler yapılarak kabul edilebilir çözümler üretilmesi planlanmaktadır. Çin Dışişleri Bakanlığı’nın açıklaması ise “ABD tarife savaşı ve ticaret savaşı yürütmeye kararlıysa Çin’de buna yanıt verecektir.” şeklinde olmuştur.
Gümrük vergilerinin açıklanması sonrasında Goldman Sachs ekonomistleri yürürlüğe giren ülkelere göre durgunluk temel çizgisini belirtip, ABD için resesyon öngörüsü açıklaması, vergilerin çoğunda 90 günlük bir duraklama duyurusu sonrasında öngörülerini geri çekmiş, 2025’de ABD ekonomisinin yüzde 0,5 büyüyebileceği ve önümüzdeki 12 ayda resesyona girme ihtimalinin yüzde 45 olacağı tahminlerini açıklanmıştır.
JP Morgan gümrük vergilerinin dünyanın en büyük ekonomisini resesyona sokacağı uyarısı yaparak, tarifelerle birlikte en değerli şirketlerden iki gün içinde 5 trilyon dolar civarında piyasa değerinin silindiğini, küresel piyasalarda sert düşüşler yaşandığını açıklamıştır.
ABD’de tarife haberlerinin gündeme çıkışıyla birlikte Mart ayında tüketici fiyatları önceki aya göre negatif gerçekleşerek yüzde 0,1 gerçekleşerek yüzde manşet enflasyon yüz-de 2,4 ile beklentilerin altında gerçekleşmiştir. Yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 2,8 olmuştur. ABD çalışma bakanlığı Mart ayı ÜFE verisi açıklanmış olup, yüzde 3,2 beklentilerin altında kalarak yüzde 2,7 artış kaydetmiştir.
TÜİK açıklamasında mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık yüzde 2,46, yıllık yüzde 38,10 olmuştur. TÜFE verisinden hareketle hesaplanan Nisan ayı kira artış oranı yüzde 51,26 olmuştur. Enflasyon araştırma grubu ENAG’a göre ise enflasyon mart ayında yüzde 75,20 olmuştur.
TÜİK verilerine göre sanayi üretimi şubat ayında aylık bazda yüzde 1,6, yıllık bazda ise yüzde 1,9 oranında daralma kaydetmiştir.
Ekonomik Kalkınma ve İş birliği Örgütü’nün (OECD) Türkiye inceleme raporuna göre; son on yılda en hızlı büyüyen ekonomilerden birisi olarak, uluslararası piyasalarda artan güven ortamından tam anlamıyla yararlanabilmesi için enflasyon hedeflerine uyum sağlayan temkinli makroekonomik politikalara devam etmesi gerektiğinin altını çizmiştir.
Brent Petrol fiyatlarında yaşanan gerileme ile piyasa fiyatları 63,44 USD’a kadar gelmiştir. Bu düşüşün kalıcı olması ve 65 doların altında kalması ülkemiz enflasyonun ve cari açığına yansıması olumlu olacaktır.
TCMB rezervlerinde 19 Mart’tan sonra görülen gerileme devam etmekte olup, brüt rezervler 4 Nisan haftasında 154,3 milyar dolara gelmiştir. Net rezervler 48,7 milyar dolara, Swap hariç net rezervler ise 31,1 milyar dolara gelmiştir.
Mart ayında buğday ithalatı kısıtlamalarının kaldırılmasıyla Rusya’dan buğday ithalatına başlanılmış, Mısır ve Bangladeş’ten sonra 2,5 milyon ton ile en çok ithalat yapılan üçüncü ülke olmuştur.
İşsizlik Sigortası Fonu’nun toplam varlığı 12,4 milyar artarak 402 milyar TL. seviye-sine gelmiş, fon varlığının yüzde 74,71’i tahvilde, yüzde 24,75’i mevduatta ve yüzde 0,54’ü Takasbank para piyasasında değerlendirilmektedir.
BIST-100 endeksi dalgalı seyrine devam ederken 9.380’e kadar gerilemiştir. ABD borsalarında da dalgalanmalar sürmektedir. Dolar/TL paritesi 38,04 TL, Eur/TL paritesi 43,27 TL, Ons altın 3.237,53 dolar, gram altın ise 3.958,74.-TL. seviyesine gelmiştir. Haftalık bazda bakıldığında geçtiğimiz hafta BIST100 endeksi 9.050-9.581 puan arasında dalgalanmış, yatırım fonlarında en çok kazanç sağlayan para piyasası fonları ol-muş, para birimlerinden Euro/TL paritesi yüzde 3,83 artışla ilk sıradadır.
TCMB’nin 17 Nisan Perşembe günü açıklayacağı faiz kararına ilişkin ankete katılan ekonomistlerin 19’u politika faizinin sabit bırakılacağı, ikisi ise 350 baz puan artırılacağı görüşündeler.
Piyasalar, ülkemizde faiz kararını ve bu hafta piyasalarda oluşacak hareketleri, küresel piyasalarda ise ABD gümrük tarifelerinde oluşacak gelişmeleri takip etmektedirler.
Saygılarımla,