Corona Virüs salgını sonrasında yeni bir yaşam şekli tüm dünyayı beklerken tüm ülkeler de ekonomik, politik ve sosyal açıdan yeni bir döneme girecek. Bunun yan-sıması farklı şekillerde ve derecelerde hissedilecek ve hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Geçen haftaki yazımda bahsettiğim gibi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO) uyarıyor: "Önlemler alınmazsa yaklaşan bir gıda kriziyle karşı karşıyayız. Ancak bugünkü koşullarda endişe etmeye gerek yok, dünyanın tamamında, ülkemizde dahil olmak üzere gıda stoklarında herhangi bir sorun bulunmadığı da ifade edilmektedir." Tarımsal üretim türü hızla değiştirilemediğinden üretimde ilk sıralarda yer alan ülkelerin aldıkları ihracat kısıtlarını da izleyerek ve Tarım Sezonunun başında olmamızdan dolayı FAO'nun uyarısını dikkate alarak iyi bir tarımsal ürün stok ve üre-tim planlamasına ihtiyacımız bulunmaktadır.  Karantina dönemlerinin yoğunlaştığı bu günlerde gübrelemede ve ilaçlamada aksamalar üretim düşüklüğü sonucunu doğurabilecektir. Bu nedenle Tarımsal üretimin devamlılığının sağlanması, her türlü önlemin vakit geçirmeksizin alınması gerekmektedir. "Üretici çiftçi durursa hayat durur" Tahıl bazlı ürün stoklarımızdan ihracatın bir süre askıya alınması gerektiğini düşünüyorum. Bu hafta dalgalı bir seyir izleyen geçen haftayı 89.552 puandan kapatan Borsa İstanbul BIST100 endeksi, 10/Nisan/2020 günü son seansını 96.512,25 puandan tamamladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), doların 10 Nisan 2020 günü kapanışta Döviz Alışta: 6,6877 TL, Satışta 6,6998 TL olarak Euro kurunu ise Alışta 7,3176 TL, Satışta ise 7,3308 TL’den işlem görmektedir. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) ve OPEC+ dışı ham petrol üreticisi ülkelerin 9.Olağanüstü Enerji Bakanları toplantısından çıkan karar; Günlük ham pet-rol üretim miktarını 1 Mayıs'tan 30 Haziran'a kadar 10 milyon varil azaltma kararına ek olarak kesinti miktarının 1 Temmuz-31 Aralık 2020 arasında 6 ay boyunca günlük 8 milyon varil, 1 Ocak 2021 ile 30 Nisan 2022 arasındaki 16 ay boyunca ise günlük 6 milyon varil olarak uygulanmasına karar verildi. Bu karar üzerine yukarı yönlü fiyat dalgalanması kısıntı kararına karşın düşerek 10 Nisan 2020 tarihi saat 18.00 itibarıyla Brend Petrol fiyatı: 31,48.-USD’den işlem görmektedir. Belirsizlik dönemlerinde güvenli liman olarak görülen Altının ons fiyatı ise merkez bankalarının genişlemeci adımları ve faizlerin aşağı yönlü hareketi altında yukarı yönlü hareketi tetiklemiştir. Altın Fiyatları; 10 Nisan 2020 Gram altın 363,17 TL den, Çeyrek Altın 595,82 TL’den Ons fiyatı ise 1.688,96- USD'den işlem görmektedir. BIST 100 İstanbul Borsasında gelecek hafta hisse bazında ve endekste dalgalı bir seyir beklerken USD/TL kurunda ve Altın fiyatlarında yukarı yönlü hareketin devam edeceği düşünüyorum. Sizlerle yakın zamanda yapılan bir anketi paylaşmak istiyorum; Salgının Türkiye Ekonomisine olan etkilerini araştırmak için 23-27 Mart’ta TÜR-KONFED, TÜSİAD ve UNDP Türkiye koordinasyonuyla İş Dünyası Platformu'nun düzenlediği kapsamlı bir anket sonuçları aşağıdaki şekildedir. "COVID-19 İşletme Etki ve İhtiyaç Anketi’ne katılan KOBİ ağırlıklı 780 şirketin yüzde 54’ü, salgın nedeni ile cirolarının en az yarısını kaybettiklerini belirtmişlerdir. Güneydoğu bölgesinde ise bu oran yüzde 71’e yükseliyor. Ankete katılan 7 bölgeyi kapsayan 47 ilde faaliyet yürüten şirketlerden, büyük işletmelerin yüzde 11’i, küçük işletmelerin ise yüzde 36’sı salgın ile birlikte faaliyetlerini durdurma kararı aldı. KOBİ’lerin COVID-19 ile mücadelede öncelikli üç beklentisi; yüzde 80 ile fatura, vergi ve SGK ödemelerinde erteleme, yüzde 77 ile vergi indirimi ve yüzde 71 finansal destek olarak sıralandı. Covid-19 vaka sayısı, 10 Nisan 2020 Nisan tarihinde tüm dünyada 1,6 milyonu aştı, hayatını kaybedenlerin sayısı ise 97 bini geçti. Ülkeler çeşitli önlemlerle virüsün yayılma hızını önlemeye ve yakalananları iyileştirmeye çaba göstermektedirler. Hepimiz Evde Kalarak kendimize, çevremize ve sağlık çalışanlarına tam destek sağlamamız gerekmektedir. (EVDEKAL) Goldman Sachs, Türkiye ekonomisinin 2020 yılı için küçülme tahminini eksi yüzde 0.2'den eksi yüzde 5'e revize etti. Bu küçülme öngörüsü kabul edilemez bir görüş olup, bunu pozitif yönlü değiştirmek bizim elimizde… Bunun için ülkemizde ve ilimizde faaliyet gösteren firma yöneticileri aşağıdaki önerilerime lütfen kulak veriniz; Öncelikle yapılması gereken her alanda Üretim, Üretim, Üretim, Tarım kesiminde Üretim, Sanayi Kesiminde Üretim, KOBİ’lerde Üretim… Firmaların mevcut performanslarını tekrar yakalamaları ve faaliyetlerini sürdürerek hem çalışanlarına, hem ilimize, hem de ülkemize katkılarının sürebilmesi için yapmaları gerekenler; 1) Öncelikle Covid-19 Ekonomi Kriz masası kurulması işbirliği ve koordinasyonun sağlanması, 2) Şirketteki verimsiz ve gider yaratan bölümlerin hızla askıya alınması, 3) Tasarruf önlemlerini gözden geçirerek, likidite pozisyonlarını verimli alanlara yönlendirilmesi 4) Firmalarına öncelikle Ortaklar finansmanıyla özkaynak sağlayarak, sağlayamıyorlarsa ilave alternatif finansman destekleri fırsatlarını araştırması, 5) Mevcut taahhütlerini gözden geçirerek kısa vadeli ödemelerinin planlanması, alacaklarının tahsili için azami çaba sarfedilmesi, 6) Finansal kaynaklarının maliyetlerinin azaltılması için hızla aksiyon alarak, vadelerinin en az 6 ay ödemesiz dönemli vade planına bağlanmaya çalışılması, 7) Girdi ve çıktı stok kontrolü sağlanarak piyasada talep gören ürünlerin ürün bantlarının geliştirilmesi… Aydındaki tüm Büyük ve Küçük işletmelerin faaliyetlerini masaya yatırarak üretime yönelik yapabileceklerinin en iyisini yaparak bu günleri hızla atlatmak için çalışanlarıyla birlikte faaliyet aksiyon planları yapmalılar… Son Olarak; Burada değinmek istediğim bir konu Gelişmiş olan ülke insanlarının ortak özellikleri; Temel ahlaki kurallar, Dürüstlük, Sorumluluk, Kanun ve kurallara saygı, Başkalarının hakkına saygı, Çalışkanlık, Tasarruf ve yatırıma inanç, İrade ile Dakikliği genel davranış olarak görüyoruz.   Mesut Erkoyun merkoyun@gmail.com