Sağlığımız Tehlikede
Dünya uzun zamandır iklim krizini konuşuyor. Kuruyan göller, eriyen buzullar, yanan ormanlar... Ancak artık mesele sadece doğanın çığlığı değil. İklim krizinin etkileri hızla insan bedenine, sağlığına ve ruhuna doğru yöneliyor. Kısacası, kriz kapımızda değil; bedenimizin tam içinde!
Soluduğumuz Hava Zehir Oluyor
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 2024 yılında yayımladığı rapora göre, hava kirliliğine bağlı ölümler yılda 7 milyonu bulmuş durumda. Büyük şehirlerde yaşamak, bazen günde onlarca sigara içmekle aynı etkiyi yaratıyor. Astım, bronşit, KOAH gibi solunum yolu hastalıkları her yaştan insanı tehdit ediyor.
Üstelik mesele sadece solunumla sınırlı değil. Kirli hava, kalp damar hastalıklarından felce, kanserden bağışıklık sorunlarına kadar birçok hastalığı tetikliyor.
Sıtma Artık Sadece Afrika’da Değil
İklim değişikliği sıcaklığı artırıyor, sıcaklık ise haşereleri... Eskiden sadece tropikal bölgelerde görülen sıtma, dang humması gibi hastalıklar bugün Avrupa’nın güneyinde ve Asya’nın birçok yerinde görülmeye başladı. Taşıyıcı sivrisinekler sınır tanımıyor.
Eko-Anksiyete: Görünmeyen Yara
Sağlığımızdaki tek kriz fiziksel olan değil. Psikolojik etkiler de gün geçtikçe artıyor. "Eko-anksiyete" artık bir tıbbi terim haline geldi. Özellikle genç kuşak, iklim krizinin geleceğe dair belirsizliğinden, çaresizlikten ve korkudan muzdarip. The Lancet Planetary Health dergisinin 2023 raporu, iklim kaynaklı ruh sağlığı sorunlarının küresel ölçekte ciddi bir tehlikeye dönüştüğünü söylüyor.
Yiyecek Bulmak, Temiz Su İçmek Zorlaşıyor
Kuraklık, gıda üretimini doğrudan etkiliyor. Verim azalıyor, gıdaların besin değeri düşüyor. Aynı şekilde temiz su kaynakları da hızla tükeniyor. IPCC’nin 2023 raporuna göre, önümüzdeki yıllarda dünyanın birçok bölgesinde susuzluk ve açlık krizi kapıda.
Çözüm Ne?
Çözüm aslında çok net: Temiz enerji, doğa dostu politikalar, sürdürülebilir tarım, yenilenebilir kaynaklar... Ancak bu çözüm için vakit daralıyor. Bilim insanları şunu açıkça söylüyor:
“İklim değişikliği artık sadece çevre meselesi değil, bir halk sağlığı krizidir.”
Ve bu kriz, hepimizin hayatını doğrudan etkiliyor.
Kaynakça:
1. World Health Organization (WHO). (2024). Air pollution. https://www.who.int/health-topics/air-pollution
2. The Lancet Planetary Health. (2023). Mental health impacts of climate change. https://www.thelancet.com/journals/lanplh
3. Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2023). Climate Change 2023: Synthesis Report. https://www.ipcc.ch/report/ar6/syr/