Maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğinde kazaya karışan araçların 2. el piyasasındaki değeri düşebilir. Kaza sonucu karşı taraftan daha az kusurlu iseniz ve aracınızın değeri kaza nedeniyle düşmüş ise değer kaybı tazminatını talep edebilirsiniz. Burada önemli olan değer kaybı talebinizi kime karşı, hangi şartlar altında ve hangi usul ile talep edebileceğinizdir. Bu durumu özetle anlatmak gerekirse:
Kaza meydana geldiğinde mutlaka kaza tespit tutanağı tutulmalıdır. Kaza sonrası aracınızda meydana gelen hasar ve değer kaybı nedeni ile kusurlu tarafın sigorta şirketine başvuruda bulunulması gereklidir. İlgili kaza tutanağı, kaza fotoğrafları, ruhsat, ehliyet, ekspertiz raporu, ekspertiz faturası, ZMSS poliçesi ve değer kaybı talebi dilekçesi ile sigorta şirketine başvuruda bulunulması gereklidir. Sigorta şirketi 15 gün içerisinde ödeme yapmaz yahut eksik yapar ise ya Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurulmalı ya da genel yetkili mahkemelerde dava açılmalıdır. Dava açma yoluna başvurulacak ise arabuluculuk süreci işletilmelidir. Zira ilgili davanın dava şartlarından biri arabuluculuk başvurusudur. Ancak karşı tarafın ZMSS kapsamında teminat limiti dolmuş ise arabuluculuk başvuru zorunluluğu ortadan kalkacaktır. ZMSS kapsamında poliçe limiti dolmuş ise sigorta şirketine değil tarafa şahsen dava açılması gereklidir. Bu nedenle Sigorta Tahkim Komisyonuna bu durumda başvuru mümkün değildir.
Yukarıda açıkladığım süreç kaza tespit tutanağının tutulduğu durumlarda geçerlidir. Ancak kimi durumlarda kaza tespit tutanağı tutulamamaktadır. Örneğin aracınıza çarpıp kaçıldı ise kaza tespit tutanağı tutmadan kaçan kişiyi nasıl bulacak ve nasıl başvuruda bulunacaksınız sorusu gündeme gelmektedir. Bu durumda kazanın meydana geldiği yerdeki Cumhuriyet Başsavcılığına başvuruda bulunulmalısınız. Olayın meydana gelişi, oluşan hasarın karşılanması gerektiği bu nedenle karşı tarafın kimliğinin ve aracının tespitinin zorunluluk olduğunu bildirir bir dilekçe ile savcılığa başvurabilirsiniz. İlgili şikâyet dilekçenizde olayı gören kamera kaydı varsa yahut olaya şahit olan kimseler var ise belirtilmeli, istenilen evrakların celbi talep edilmelidir. İlgili Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma neticesinde karşı tarafın ve kusurlu araca ait sigorta bilgilerinin tespit edilmesi halinde yukarıda bahsettiğim başvuruları yapabilirsiniz.
Şunu yineleyerek belirtmem gerekir ki bu tür dosyalarda sigorta şirketine başvuru zorunluluktur. Sigorta şirketine yapılan başvuru sonrası tahkim yahut dava yoluna gidilebilir. Kimi zaman sigorta şirketleri tarafın hukuki yola başvurmaması amacı ile cüzi bir rakam yatırmaktadır. Yatırılan rakam değer kaybı bedeline göre çok cüzi kalsa da tarafın hukuki süreç başlatması açısından caydırma amacı taşımaktadır. Bu nedenle yapılan ödemelerin hakkaniyetli olup olmadığını hukuki yardım alarak öğrenebilirsiniz.
Değer kaybı bedeli, aracın kaza anında hasar görmemiş bedeli ile kaza sonrası bedeli arasındaki farka göre hesaplanır. Sigorta şirketinin temerrüde düşürüldüğü tarihten itibaren işleyecek yasal faiz ile değer kaybı bedeli talep edilmelidir. Ancak değer kaybını şahıstan isteyecek iseniz haksız fiilin gerçekleştiği tarih olan kaza tarihinden itibaren faiz işletilmesi gereklidir. Nitelim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kararında değer kaybında dikkate alınacak hususlar belirtilmiştir. Bunlar aracın modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi, hasarın nitelik ve niceliği gibi durumlar olduğu hüküm altına alınmıştır.
Değer kaybı haksız fiilden kaynaklı tazminat olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle de zamanaşımı Türk Borçlar Kanunumuzun Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri hükümlerinden olan madde 72'de düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesine göre kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl ve her halde 10 yıl içinde istenmesi gereklidir. Aksi durumda zamanaşımı defi ileri sürülebilir.
Kaza sonrası aracınızdan mahrum kalmanız nedeni ile ikame araç bedeli de talep edebilirsiniz. Ancak ikame araç bedeli kazada kusurlu taraftan şahsen istenebilen bir alacaktır. Bu bedel aracın kullanılamadığı gün sayısı ile aracın günlük kiralama bedeli çarpılarak hesaplanmaktadır. Şunu da belirtmekte fayda vardır ki; şayet aracınızın kaskosu kapsamında bu süreçte size araç verildi ise bu durumda da yine karşı taraftan ikame araç bedeli talep edebilirsiniz. Yani kaskonuzun olması, kasko tarafından size araç verilmiş olması işbu bedeli istemenize engel olmamaktadır.
Yukarıda belirttiğim durumlar ile karşı karşıya geldiğinizde hak kaybı yaşamamanız için mutlaka bir avukatla çalışmanızı tavsiye ederim. Zira kaza mağdurlarının kişisel verileri kimi hukukçu olmayan takipçi, tamirci gibi kişilerce ele geçirilmektedir. Sizinle “şu tarihte bir kaza yapmışsınız şu kadar değer kaybı tazminatı alabilirsiniz şeklinde iletişime geçen ve hukukçu olmayan kişiler ile çalışmanın birçok kaybına neden olmasının olası olduğunu da belirtmek isterim.