Hasan Dinçer
Rıdvan Eşin
Esnaf Odaları Bidliği
Mustafa Savaş
Rıdvan Eşin

Patates ithalatında tartışmalı ilişkiler

EKONOMİ 15.03.2019 - 15:56, Güncelleme: 01.12.2020 - 14:50 3072+ kez okundu.
 

Patates ithalatında tartışmalı ilişkiler

11 soruda patates ithalatı krizi ve krizin odağındaki Kanadalı şirketin tartışmalı ilişkileri!

AYDIN- Hükümetin gümrüksüz patates ithalatı kararının, iddialarla adeta bir krize dönüştüğü bildirildi. GıdaHattı’nın bildirdiğine göre, krizin odak noktasında ise Bekir Pakdemirli’nin Tarım ve Orman Bakanı olarak atanmadan önce danışmanlık yaptığı Kanada merkezli McCain Foods Ltd. şirketi var. Hükümetin gümrüksüz patates ithalatı kararı, ortaya atılan iddialarla adeta bir krize dönüştü. Krizin odak noktasında ise Bekir Pakdemirli’nin Tarım ve Orman Bakanı olarak atanmadan önce danışmanlık yaptığı Kanada merkezli McCain Foods Ltd. şirketi var. Dünyanın en büyük dondurulmuş patates ürünleri üreticisi şirketin sahibi McCain ailesinin ilişkileri de tartışmalı! İşte 11 soruda patates ithalatı krizi… Türkiye’de tanzim satışa konu olan patateste 20 Nisan’a kadar sıfır gümrükle 200 bin ton ithalat kararı, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin bir dönem danışmanlığını yaptığı Kanada merkezli küresel bir şirketin de patates ürünleri üreticisi olması nedeniyle büyük tartışma yarattı. Tartışmalar, özellikle sosyal medyada ortaya atılan iddialarla adeta krize dönüştü. 11 soruda patates ithalatı krizi Soru-1: Patates ithalatı ne zaman başladı? Fiyatı yükselen ürünlerde fiyat istikrarını sağlamak amacıyla başvurulan ithalatın patatesteki ilk uygulaması, Haziran 2018’de oldu. Dönemin Ekonomi Bakanı, bugünün AK Parti İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Nihat Zeybekci, patates fiyatının 6 liranın üzerine çıkması nedeniyle Suriye’den ithalata izin verdiklerini, ilk etapta Suriye’nin Zeytin Dalı Harekatı’nın gerçekleştirildiği bölgesinden 4 bin ton patates alındığını açıkladı. Soru-2: Son patates ithalatı kararı ne zaman yayımlandı? Patates İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 815), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 11 Mart 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Patates ithalatı nasıl yapılacak? Soru-3: Hangi tarihe kadar, kaç ton patates ithal edilecek? Söz konusu kararla, sıfır gümrükle 200 bin ton patates ithalatı için tarife kontenjanı, 20 Nisan 2019 tarihine kadar kullanılacak. Soru-4: Tarife kontenjanı nasıl dağıtılacak? Kontenjanın dağıtım yöntemi ile başvuru ve kullanım usul ve esasları da, Ticaret Bakanlığının aynı Resmi Gazete’de yayımlanan Patates İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliği ile belirlendi. Buna göre, tarife kontenjanının dağıtımı Beyanname Sırasına Göre Tahsis Yöntemine (BSGTY) göre yapılacak ve gümrük beyannamesinin tescili esnasında tarife kontenjanından yararlanılacağının beyan edilmesi müracaat hükmünde olacak. Yapılan beyanın doğruluğuyla ve ithal mallarla ilgili incelemeleri yapmaya veya yaptırmaya Bakanlık yetkili olacak. Soru-5: Neden soğan değil de, patates ithalatı bu kadar tartışma yarattı? Hükümetin bir süredir arz açığı dolayısıyla fahiş fiyat artışları olan ürünlerde ithalat çözümüne başvurması zaten eleştiriliyordu. Gümrüksüz 200 bin ton patates ithalatı kararı da, özellikle sosyal medya üzerinden tartışılmaya başlandı. Oysa 28 Şubat’ta Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile de kuru soğanda sıfır gümrüklü ithalat uygulaması, 31 Mart 2019 tarihine kadar 1 ay daha uzatılmıştı. Patateste gümrüksüz ithalatın bu kadar eleştirilmesinde, özellikle Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin bakanlığı öncesinde danışmanlığını yaptığı bir yabancı firmaya çıkar sağlandığı iddiası da rol oynadı. İşte o iddialarla gündeme gelen sorular ve Bakan Pakdemirli’nin yanıtları: Bakan Pakdemirli ne diyor? Soru-6: Patates ekimi yasaklandı mı? Özellikle patates siğili hastalığı nedeniyle muhafaza altına alınan patates ekim alanlarının hızlı bir şekilde artış gösterdiği ve “patates ekiminin yasaklandığı” iddia edildi. Bakan Pakdemirli buna karşılık, patates hastalığının yeni bir durum olmadığını, asgari 20 yıl süresince toprakta canlılığını koruduğunu belirterek, hastalık nedeniyle bazı alanlarda patates ekimine izin verilmediğini doğruladı. Ancak bu hastalıklı arazinin, patates rekoltesini olumsuz etkileyecek boyutta olmadığını, iddia edildiği gibi patates ekiminin yasaklandığı alanların artmadığını, son 4 yılda muhafaza altına alınan alan büyüklüğünün aynı olduğunu bildirdi. Tarım Bakanlığı, karardan habersiz iddiası! Soru-7: Patates ithalatı kararından Tarım ve Orman Bakanlığının haberi yok mu? Gümrüksüz ithalat kararında Tarım ve Orman Bakanlığının adı geçmediğinden hareketle, bakanlığın karardan haberdar olmadığı belirtildi. Bakan Pakdemirli, Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen Patates ithalatı Kararının, tarım ve gıda piyasalarını izlemek ve gerekli tedbirleri almak üzere oluşturulan Gıda Komitesi’nde ele alındığını, Bakanlığının olumlu görüşleri ile yayınlandığı karşılığını verdi. Soru-8: Gümrüksüz ithalat kararı, ihtiyaç olmadığı halde mi alındı? Patateste yeni hasat dönemine kısa bir süre kala, üstelik sektörde ithal patatese ihtiyaç olmadığı halde gümrüksüz ithalat kararı alındığı ve uygulamadan yerli üreticinin olumsuz etkilendiği iddia edildi. Tarımsal ürünlerde arz-talep durumuna göre bazı ürünlerin ithalat ve ihracatı için karar alınabildiğini belirten Pakdemirli, ithalat kararıyla patates üreticilerinin olumsuz etkileneceği iddiasını da “gerçek dışı” olarak nitelendirdi. Bakana göre, karar, Ocak ve Aralık aylarında yaşanan aşırı yağış sebebiyle Nisan ayı ortaları olması gereken erken hasat döneminin ileriye sarkması ihtimali öngörülerek, stokçu ve spekülatörlerin oluşturabilecekleri yüksek fiyatlardan tüketiciyi korumak hedefiyle alındı. Üretici mağduriyeti de söz konusu değil, zira uygulama tarihi yeni hasat dönemi başlamadan, 20 Nisan 2019’da sonlandırılmış olacak. Bakan Pakdemirli bir dönem danışmanlık yapmıştı Soru-9: İthalat kararında amaç; Bakan Pakdemirli’nin bir dönem danışmanlığını yaptığı firmaya haksız kazanç sağlamak mı? Gümrüksüz patates ithalatı kararına ilişkin en çarpıcı iddia, Pakdemirli’nin Tarım ve Orman Bakanı olarak atanmadan önce danışmanlığını yaptığı yabancı bir firmanın ithalatı yapacağı, dolayısıyla söz konusu firmanın kollandığı iddiası oldu. Bakan Pakdemirli’nin, bu göreve atanmadan önce yabancı bir gıda firmasına (Kanada merkezli McCain Foods Ltd.) danışmanlık yaptığı biliniyor. Bu firmanın dondurulmuş patates ürünleri pazarında faaliyet göstermesi, iddialara kaynaklık etti. Patates ithalatını, bir dönem danışman olarak çalıştığı yabancı bir firmanın yapacağı yönündeki ifadeleri de “tamamen yalan, uydurma ve iftira” olarak niteleyen Pakdemirli, söz konusu firmanın ‘dondurulmuş patates sektöründe faaliyet göstermekte olduğunu’, oysa ithalat izni verilen ürünün ‘sofralık patates’ olduğunu dile getirdi. Pakdemirli, “Ayrıca bu firma ile herhangi bir ticari bağım kesinlikle bulunmamaktadır. Etik ve ahlaki kurallar çerçevesinde Bakanlık görevi tevdi edildikten sonra tüm görevlerimden ayrılmış bulunmaktayım” dedi. İşte krizin odağındaki o şirket! Soru-10: Bakan Pakdemirli’nin bir dönem danışmanlık yaptığı, patates ithalatı krizinin odağındaki şirket hangisi? Küresel bir özel sektör şirketi olan McCain Foods Ltd., 1957’de Kanada’nın Florenceville şehrinde kuruldu. Şirket halen dünyanın en büyük dondurulmuş patates ürünleri üreticisi konumunda. Altı kıtada 50 kadar üretim tesisinde 21 bin çalışanı bulunan şirketin yıllık cirosu 7 milyar Amerikan Dolarının üzerinde. Şirketin ürünleri dünya çapında 160 ülkede satılıyor. İddiaya göre yeryüzündeki her 4 dondurulmuş patates kızartmasından 1’i McCain Foods tarafından üretiliyor. Firmanın ürün gamında çok çeşitli patates ürünleri yanında soğan halkası, pizza, kek gibi ürünler de yer alıyor. Soru-11: McCain Foods Ltd., Kanada’daki hangi ilişkileri ile neden tartışma konusu oldu? Şirketin sahibi olan McCain ailesinden Nancy McCain, aynı zamanda Kanada Ekonomi Bakanı Bill Morneau’nun da eşi. Morneau, hakkında görevi kötüye kullanma iddiaları olan bir politikacı. İddialara göre Morneau, çıkar ilişkilerini önlemeye yönelik kanunda yer alan bir boşluğu kullanarak, mirasçısı olduğu Morneau Shepell şirketinin 20 milyon dolarlık hissesini elinde tuttu. Ekonomi Bakanı olduktan sonra geçen 2 yıl sürede Morneau’nun hisselerinin aylık 165 bin dolarlık kar payı ve 5 milyon dolarlık anapara getirisi sağladığı ifade ediliyor. Gazetelerde yer alan bilgilere göre politikacı, bu skandaldan kurtulmak için hisselerinin satışından elde ettiği kârı, hayır kuruluşlarına bağışlama yolunu seçti. Bu boyutta bir bağışın 1 milyon dolardan fazla vergi indirimi sağlayacak olması bir yana, bağış için seçilen Toronto Vakfı da bir özelliği ile dikkat çekiyor. Vakfın yönetim kurulunda vergi hukukçuları, muhasebeciler, CEO’lar ve yatırım bankacıları yanında tanıdık bir isim daha yer alıyor: Politikacının eşi Nancy McCain.
11 soruda patates ithalatı krizi ve krizin odağındaki Kanadalı şirketin tartışmalı ilişkileri!

AYDIN- Hükümetin gümrüksüz patates ithalatı kararının, iddialarla adeta bir krize dönüştüğü bildirildi. GıdaHattı’nın bildirdiğine göre, krizin odak noktasında ise Bekir Pakdemirli’nin Tarım ve Orman Bakanı olarak atanmadan önce danışmanlık yaptığı Kanada merkezli McCain Foods Ltd. şirketi var.

Hükümetin gümrüksüz patates ithalatı kararı, ortaya atılan iddialarla adeta bir krize dönüştü. Krizin odak noktasında ise Bekir Pakdemirli’nin Tarım ve Orman Bakanı olarak atanmadan önce danışmanlık yaptığı Kanada merkezli McCain Foods Ltd. şirketi var. Dünyanın en büyük dondurulmuş patates ürünleri üreticisi şirketin sahibi McCain ailesinin ilişkileri de tartışmalı!

İşte 11 soruda patates ithalatı krizi…

Türkiye’de tanzim satışa konu olan patateste 20 Nisan’a kadar sıfır gümrükle 200 bin ton ithalat kararı, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin bir dönem danışmanlığını yaptığı Kanada merkezli küresel bir şirketin de patates ürünleri üreticisi olması nedeniyle büyük tartışma yarattı. Tartışmalar, özellikle sosyal medyada ortaya atılan iddialarla adeta krize dönüştü.

11 soruda patates ithalatı krizi

Soru-1: Patates ithalatı ne zaman başladı?

Fiyatı yükselen ürünlerde fiyat istikrarını sağlamak amacıyla başvurulan ithalatın patatesteki ilk uygulaması, Haziran 2018’de oldu. Dönemin Ekonomi Bakanı, bugünün AK Parti İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Nihat Zeybekci, patates fiyatının 6 liranın üzerine çıkması nedeniyle Suriye’den ithalata izin verdiklerini, ilk etapta Suriye’nin Zeytin Dalı Harekatı’nın gerçekleştirildiği bölgesinden 4 bin ton patates alındığını açıkladı.

Soru-2: Son patates ithalatı kararı ne zaman yayımlandı?

Patates İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 815), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 11 Mart 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

Patates ithalatı nasıl yapılacak?

Soru-3: Hangi tarihe kadar, kaç ton patates ithal edilecek?

Söz konusu kararla, sıfır gümrükle 200 bin ton patates ithalatı için tarife kontenjanı, 20 Nisan 2019 tarihine kadar kullanılacak.

Soru-4: Tarife kontenjanı nasıl dağıtılacak?

Kontenjanın dağıtım yöntemi ile başvuru ve kullanım usul ve esasları da, Ticaret Bakanlığının aynı Resmi Gazete’de yayımlanan Patates İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliği ile belirlendi. Buna göre, tarife kontenjanının dağıtımı Beyanname Sırasına Göre Tahsis Yöntemine (BSGTY) göre yapılacak ve gümrük beyannamesinin tescili esnasında tarife kontenjanından yararlanılacağının beyan edilmesi müracaat hükmünde olacak. Yapılan beyanın doğruluğuyla ve ithal mallarla ilgili incelemeleri yapmaya veya yaptırmaya Bakanlık yetkili olacak.

Soru-5: Neden soğan değil de, patates ithalatı bu kadar tartışma yarattı?

Hükümetin bir süredir arz açığı dolayısıyla fahiş fiyat artışları olan ürünlerde ithalat çözümüne başvurması zaten eleştiriliyordu. Gümrüksüz 200 bin ton patates ithalatı kararı da, özellikle sosyal medya üzerinden tartışılmaya başlandı. Oysa 28 Şubat’ta Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile de kuru soğanda sıfır gümrüklü ithalat uygulaması, 31 Mart 2019 tarihine kadar 1 ay daha uzatılmıştı. Patateste gümrüksüz ithalatın bu kadar eleştirilmesinde, özellikle Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin bakanlığı öncesinde danışmanlığını yaptığı bir yabancı firmaya çıkar sağlandığı iddiası da rol oynadı. İşte o iddialarla gündeme gelen sorular ve Bakan Pakdemirli’nin yanıtları:

Bakan Pakdemirli ne diyor?

Soru-6: Patates ekimi yasaklandı mı?

Özellikle patates siğili hastalığı nedeniyle muhafaza altına alınan patates ekim alanlarının hızlı bir şekilde artış gösterdiği ve “patates ekiminin yasaklandığı” iddia edildi. Bakan Pakdemirli buna karşılık, patates hastalığının yeni bir durum olmadığını, asgari 20 yıl süresince toprakta canlılığını koruduğunu belirterek, hastalık nedeniyle bazı alanlarda patates ekimine izin verilmediğini doğruladı. Ancak bu hastalıklı arazinin, patates rekoltesini olumsuz etkileyecek boyutta olmadığını, iddia edildiği gibi patates ekiminin yasaklandığı alanların artmadığını, son 4 yılda muhafaza altına alınan alan büyüklüğünün aynı olduğunu bildirdi.

Tarım Bakanlığı, karardan habersiz iddiası!

Soru-7: Patates ithalatı kararından Tarım ve Orman Bakanlığının haberi yok mu?

Gümrüksüz ithalat kararında Tarım ve Orman Bakanlığının adı geçmediğinden hareketle, bakanlığın karardan haberdar olmadığı belirtildi. Bakan Pakdemirli, Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen Patates ithalatı Kararının, tarım ve gıda piyasalarını izlemek ve gerekli tedbirleri almak üzere oluşturulan Gıda Komitesi’nde ele alındığını, Bakanlığının olumlu görüşleri ile yayınlandığı karşılığını verdi.

Soru-8: Gümrüksüz ithalat kararı, ihtiyaç olmadığı halde mi alındı?

Patateste yeni hasat dönemine kısa bir süre kala, üstelik sektörde ithal patatese ihtiyaç olmadığı halde gümrüksüz ithalat kararı alındığı ve uygulamadan yerli üreticinin olumsuz etkilendiği iddia edildi. Tarımsal ürünlerde arz-talep durumuna göre bazı ürünlerin ithalat ve ihracatı için karar alınabildiğini belirten Pakdemirli, ithalat kararıyla patates üreticilerinin olumsuz etkileneceği iddiasını da “gerçek dışı” olarak nitelendirdi. Bakana göre, karar, Ocak ve Aralık aylarında yaşanan aşırı yağış sebebiyle Nisan ayı ortaları olması gereken erken hasat döneminin ileriye sarkması ihtimali öngörülerek, stokçu ve spekülatörlerin oluşturabilecekleri yüksek fiyatlardan tüketiciyi korumak hedefiyle alındı. Üretici mağduriyeti de söz konusu değil, zira uygulama tarihi yeni hasat dönemi başlamadan, 20 Nisan 2019’da sonlandırılmış olacak.

Bakan Pakdemirli bir dönem danışmanlık yapmıştı

Soru-9: İthalat kararında amaç; Bakan Pakdemirli’nin bir dönem danışmanlığını yaptığı firmaya haksız kazanç sağlamak mı?

Gümrüksüz patates ithalatı kararına ilişkin en çarpıcı iddia, Pakdemirli’nin Tarım ve Orman Bakanı olarak atanmadan önce danışmanlığını yaptığı yabancı bir firmanın ithalatı yapacağı, dolayısıyla söz konusu firmanın kollandığı iddiası oldu. Bakan Pakdemirli’nin, bu göreve atanmadan önce yabancı bir gıda firmasına (Kanada merkezli McCain Foods Ltd.) danışmanlık yaptığı biliniyor. Bu firmanın dondurulmuş patates ürünleri pazarında faaliyet göstermesi, iddialara kaynaklık etti. Patates ithalatını, bir dönem danışman olarak çalıştığı yabancı bir firmanın yapacağı yönündeki ifadeleri de “tamamen yalan, uydurma ve iftira” olarak niteleyen Pakdemirli, söz konusu firmanın ‘dondurulmuş patates sektöründe faaliyet göstermekte olduğunu’, oysa ithalat izni verilen ürünün ‘sofralık patates’ olduğunu dile getirdi. Pakdemirli, “Ayrıca bu firma ile herhangi bir ticari bağım kesinlikle bulunmamaktadır. Etik ve ahlaki kurallar çerçevesinde Bakanlık görevi tevdi edildikten sonra tüm görevlerimden ayrılmış bulunmaktayım” dedi.

İşte krizin odağındaki o şirket!

Soru-10: Bakan Pakdemirli’nin bir dönem danışmanlık yaptığı, patates ithalatı krizinin odağındaki şirket hangisi?

Küresel bir özel sektör şirketi olan McCain Foods Ltd., 1957’de Kanada’nın Florenceville şehrinde kuruldu. Şirket halen dünyanın en büyük dondurulmuş patates ürünleri üreticisi konumunda. Altı kıtada 50 kadar üretim tesisinde 21 bin çalışanı bulunan şirketin yıllık cirosu 7 milyar Amerikan Dolarının üzerinde.

Şirketin ürünleri dünya çapında 160 ülkede satılıyor. İddiaya göre yeryüzündeki her 4 dondurulmuş patates kızartmasından 1’i McCain Foods tarafından üretiliyor. Firmanın ürün gamında çok çeşitli patates ürünleri yanında soğan halkası, pizza, kek gibi ürünler de yer alıyor.

Soru-11: McCain Foods Ltd., Kanada’daki hangi ilişkileri ile neden tartışma konusu oldu?

Şirketin sahibi olan McCain ailesinden Nancy McCain, aynı zamanda Kanada Ekonomi Bakanı Bill Morneau’nun da eşi. Morneau, hakkında görevi kötüye kullanma iddiaları olan bir politikacı. İddialara göre Morneau, çıkar ilişkilerini önlemeye yönelik kanunda yer alan bir boşluğu kullanarak, mirasçısı olduğu Morneau Shepell şirketinin 20 milyon dolarlık hissesini elinde tuttu. Ekonomi Bakanı olduktan sonra geçen 2 yıl sürede Morneau’nun hisselerinin aylık 165 bin dolarlık kar payı ve 5 milyon dolarlık anapara getirisi sağladığı ifade ediliyor.

Gazetelerde yer alan bilgilere göre politikacı, bu skandaldan kurtulmak için hisselerinin satışından elde ettiği kârı, hayır kuruluşlarına bağışlama yolunu seçti. Bu boyutta bir bağışın 1 milyon dolardan fazla vergi indirimi sağlayacak olması bir yana, bağış için seçilen Toronto Vakfı da bir özelliği ile dikkat çekiyor. Vakfın yönetim kurulunda vergi hukukçuları, muhasebeciler, CEO’lar ve yatırım bankacıları yanında tanıdık bir isim daha yer alıyor: Politikacının eşi Nancy McCain.

Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve aydinyeniufuk.com.tr sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.