Buğday fiyatında TMO yaya kaldı, fiyat yükseldi; ithalat kapıda!

AYDIN- Gıdahattı’nda yer alan habere göre, ekim alanlarındaki daralma sonucu buğday üretimindeki düşüşe, geç hasat ve verimdeki azalma da eklenince buğdayın tonu 1.750 TL’ye kadar yükseldi. Kaliteli buğdayda ton başına 1400 TL alım fiyatı açıklayan TMO, buğday alamadığı için piyasaya müdahale edemiyor. Un, makarna ve bulgur üreticileri ile bir araya gelen TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, TMO stoklarının hububat piyasalarını düzenlemekte sigorta olduğunu söyledi. Güldal’ın, “Bu doğrultuda stoklarımızı takviye etmek için gerekli yetkilendirmeler yapılmıştır” sözleri ise, Ofis’in elindeki yetkiyle “ithalata hazırlandığı” şeklinde yorumlandı. Buğdayda kendine yeter bir ülke olan Türkiye, zor zamanlar yaşıyor. Buğdayda öngörülen üretim düşüşüne geç hasatta eklenince 1.750 TL’ye kadar yükselen buğday fiyatı karşısında, TMO’nun açıkladığı alım fiyatı da yetersiz kaldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamıştı Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) hububat alım fiyatını, ilk olarak 2 Mayıs’ta düzenlenen TOBB Genel Kurulu’nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan açıklamıştı. “Gerçek bağımsızlığın yolu gıda güvenliğinden geçer” diyen Erdoğan, TMO’nun geçen yıl 1050 liradan aldığı sert buğdayı, bu yıl yüzde 29 artışla ton başına 1.350 liradan alacağını, kaliteli buğdayın 1.400 lirayı geçeceğini söyledi. Cumhurbaşkanı, arpa alım fiyatının ise yüzde 33 artışla ton başına 1.100 lira olarak belirlendiğini, ayrıca çiftçi kayıt sistemine kayıtlı üreticilere 200 lira mazot, gübre desteği yapılacağını bildirdi. TMO’nun hububat alım fiyatları Aynı gün TMO’da tüm kalemlerde hububat alım fiyatlarını duyurdu. 2018 yılında ton başına 1.050 TL olarak açıklanan Kırmızı/Beyaz Sert Ekmeklik Buğday fiyatı 2019 yılında yüzde 29 artırılarak ton başına 1.350 TL olarak belirlenirken, buğdayın kalitesine göre açıklanan fiyatlar üzerine ayrıca yüzde 4’e kadar ilave fiyat uygulanacağı, böylece kaliteli ürünün fiyatının ton başına 1.400 TL’yi geçeceği kaydedildi. 2018 yılında ton başına 1.100 TL olarak açıklanan makarnalık buğday fiyatı 2019 yılında yüzde 32 artırılarak ton başına 1.450 TL, 2018 yılında ton başına 825 TL olarak açıklanan arpa fiyatı 2019 yılında yüzde 33 artırılarak ton başına 1.100 TL, 2018 yılında ton başına 800 TL olarak açıklanan çavdar, yulaf ve tritikale fiyatı 2019 yılında yüzde 28 artırılarak ton başına 1.025 TL olarak açıklanmıştı. Buğdayda üretim yüzde 2,5 azalacak Bu aşamadan sonra piyasanın beklediği açıklama, Türkiye İstatistik Kurumu’ndan (TÜİK) geldi. TÜİK, 30 Mayıs’ta 2019 Yılı 1. Bitkisel Üretim Tahmini verilerini açıkladı. TÜİK’e göre, bu yıl bitkisel üretim, tüm ürün gruplarında artacak. 2019 yılının ilk tahmininde bir önceki yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde üretim 5,4 oranında artışla, yaklaşık olarak 67,9 milyon tona yükselecek. Tahıl ürünleri üretim miktarlarının, geçen yıla göre yüzde 1,1 oranında artarak yaklaşık 34,8 milyon ton olacağı tahmin edildi. Ancak diğer tahıllarda üretimin aynı kalacağı ya da artacağı öngörülerine karşın, buğday üretiminin bir önceki yıla göre yüzde 2,5 oranında azalarak 19,5 milyon tona gerileyeceği öngörülüyor. TMO’nun üretim öngörüleri Hububat Tedarikçileri Derneği (HUBUDER) tarafından Ankara’da düzenlenen “2019-2020 Hasadına Doğru Türkiye ve Dünyada Tahıl” başlıklı 6. Uluslararası HUBUDER Konferansı’nda konuşan TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal da, geçen yıl Türkiye’de üretim maliyetlerindeki artıştan kaynaklı buğday ekim alanlarında bir miktar azalma olduğunu, ancak bu yıl olumlu hava koşulları sayesinde verimin geçen yılın üzerinde olacağını tahmin ettiklerini bildirdi. Güldal konferansta, “Piyasada dalgalanmalar yaşanmaması için üretici, sanayici ve tüketiciyi olumsuz etkileyecek tüm faktörleri ortadan kaldırmak istiyoruz. Tüm ürünlerde maliyetleri, iç ve dış piyasa fiyatlarını, enflasyon ve rekolte durumunu dikkate alarak üreticiyi tarım yapmaya teşvik edecek, tüketiciyi olumsuz etkilemeyecek fiyat senaryosunu hazırlayacağız” diye konuştu. Konferansta TMO’nun yeni mahsul beklentilerini paylaşan Genel Müdür Yardımcısı Cihan Soyalp’in verdiği bilgiye göre, son 5 yılda buğday üretimi; 2014’te 19 milyon ton, 2015’te 22 milyon 600 bin ton, 2016’da 20 milyon 600 bin ton, 2017’de 21 milyon 500 bin ton, 2018’de ise 20 milyon ton düzeyinde bir seyir izledi. 2019’da ise geçen yılla aynı seviyede 20 milyon ton veya biraz altında bir üretim öngörülüyor. Buğday ithalatı ise 2014’te 5 milyon 285 bin ton, 2015’te 4 milyon 350 bin ton, 2016’da 4 milyon 226 bin ton, 2017’de 4 milyon 991 bin ton, geçen yıl ise 5 milyon 782 bin ton oldu. 2019 yılı ithalat sezonunda sona gelinmemiş olmasına rağmen o tarihte yapılan ithalat tutarı ise 5.8 milyon ton olarak açıklandı. TMO’nun fiyatları, piyasa fiyatının altında kaldı Buğdayda ekim alanlarındaki daralma nedeniyle zaten beklenen üretim düşüşüne, özellikle Güneydoğu Anadolu’da geç hasat ve verimdeki düşüş de eklenince, TMO’nun 1.450 TL olarak açıkladığı makarnalık buğdayın tonu, 1.750 TL’ye kadar çıktı. Güneydoğu’da hasadın dörtte birinin tamamlandığı dönemde buğday fiyatındaki yüksek seyir üzerine, Ankara’da TMO Genel Müdürlüğü’nde, fiyat artışlarından en çok etkilenen un, makarna ve bulgur sektörü temsilcileri ile 26 Haziran’da Sektör Değerlendirme Toplantısı yapıldı. Toplantıda, sektör temsilcileri bu sezon hasadın ötelenmiş olmasından kaynaklı olarak özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaşanan hızlı fiyat artışlarının yol açtığı endişeyi dile getirdi, ayrıca son dönemde dünya ve yurtiçinde hububat piyasalarında yaşanan gelişmelerle ilgili görüş alışverişinde bulunuldu. TMO Genel Müdürü Güldal’dan sektöre güvence! Sektör temsilcilerine hitaben son günlerde özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde iklimsel nedenlerle hasadın yoğunlaşamaması ve verim düşüklüğüne bağlı olarak suni fiyat artışları gözlendiğini belirten TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, şunları söyledi: “Endişe edilecek herhangi bir durum yoktur. Trakya ve İç Anadolu Bölgesi’nde hasat yeni başladı, verim yönüyle olumsuz bir durum yok. Hasadın yoğunlaşması ile birlikte yaşanan suni fiyat artışları normale dönecektir. TMO bütün teşkilatıyla piyasaları yakından takip etmektedir. Genel Müdürden ithalat mesajı! Kuruluşumuz dilediği zaman sektörün ihtiyaç duyacağı buğdayı temin edecek kabiliyettedir. Hububat piyasalarını düzenlemek adına TMO stokları sigortadır. Bu doğrultuda stoklarımızı takviye etmek için gerekli yetkilendirmeler yapılmıştır. Üreticinin mağdur olmaması ve üretimde sürdürülebilirliğin sağlanmasının yanı sıra piyasa fiyatlarının tüketici aleyhine aşırı yükselmemesi için de ilgili bakanlıklarla koordinasyon içerisinde gereken her türlü tedbir alınabilecektir.” Genel Müdür Güldal’ın, “Stoklarımızı takviye etmek için gerekli yetkilendirmeler yapılmıştır” sözleri, TMO’nun elindeki ithalat yetkisini kullanacağı şeklinde yorumlandı. Kaynak: Gıdahattı